Từ tháng 7 năm nay, các doanh nghiệp nhập khẩu và doanh nghiệp sản xuất trong nước chạy loạn các bộ để xin công bố hợp quy và đăng ký kiểm tra chất lượng hàng hóa đối với hàng nhập khẩu. Nhiều doanh nghiệp bị quản lý thị trường niêm phong hàng vì các sản phẩm chưa được chứng nhận hợp quy khi cả 3 Bộ: Y tế, Công thương, NNPTNT đều chưa có văn bản hướng dẫn công bố hợp quy.
Luật An toàn thực phẩm (ATTP) có hiệu lực từ 01/7/2011. Nghị định hướng dẫn một số điều của Luật này vẫn chưa ban hành được vì nhiều lý do. Lý do chủ yếu là “cái bánh trách nhiệm” vẫn chưa biết chia thế nào cho hợp lý nếu phải hợp luật. Chung quy cũng chỉ vì… luật “đá” luật!?
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (CLSPHH) có đưa ra nguyên tắc phân công trách nhiệm quản lý đối với ATTP là theo quá trình, trong đó Bộ NNPTNT quản lý quá trình sản xuất ban đầu (chăn nuôi, trồng trọt) đến sản phẩm tươi, sống (sơ chế, đông lạnh); Bộ Y tế quản lý quá trình sản xuất hàng tiêu dùng (Thực phẩm chế biến sẵn để ăn ngay và thực phẩm bao gói sẵn). Nhưng Luật ATTP phân trách nhiệm cho 3 Bộ (Y tế, NNPTNT và Công thương) theo nhóm sản phẩm (theo thành phần cấu tạo chính) và xuyên suốt từ trang trại đến bàn ăn, món ăn và hàng nhập khẩu. Vì thế đã tạo ra sự chồng chéo về quản lý tại các cửa khẩu và tạo ra nhiều cửa quan trong quản lý công bố hợp quy. Hệ quả này là sự phân công trách nhiệm không thống nhất trong Luật ATTP với nguyên tắc phân công trách nhiệm trong Luật CLSPHH và cũng trái với nguyên tắc, chủ trương điều hành của chính phủ là “mỗi Bộ chịu trách nhiệm một lĩnh vực”.
Làm sao cho Luật ATTP đi vào thực tiễn cuộc sống không gây chồng chéo trách nhiệm, thống nhất “một cửa một lĩnh vực” trong công bố hợp quy (đăng ký chất lượng sản phẩm) và kiểm tra nhập khẩu, không gây khó khăn, đình đốn trong sản xuất và góp phần bình ổn giá thực phẩm tiêu dùng là một việc quá khó nếu các Bộ cứ tiếp tục cục bộ. Những tác động đến an sinh xã hội và lòng tin cần được đánh giá để khỏi phải trả giá ở tầm vĩ mô!
VIETCERT CENTRE
